Terugblik: sanitair

Graag willen we met onze mede-zelfbouwers onze ervaringen delen over het plaatsen van onze sanitaire aan- en afvoeren. Zoals jullie konden lezen op een vorige blogpost, hebben we hiervoor samengewerkt met Sack Zelfbouw. Allereerst, het werken met collectoren (zoals deze firma aanbiedt) is echt een gemakkelijke manier om het nodige sanitaire water te verspreiden binnen de woning. Het is een zeer logisch systeem: van aan de collector van het regenwater, bijvoorbeeld, vertrek je met de leidingen naar de punten die je wil voorzien van regenwater (bij ons de WC's, wasmachine, uitgietbak en buitenkraan). Het afrollen en aansluiten van de leidingen heb je redelijk snel onder de knie (en kan je herhalen voor alle aansluitpunten in de woning). Waar we wel wat problemen mee hebben gehad zijn de inbouwdozen. Tijdens ons gesprek met de verkoper (wij toen nog als volledige leek wat betreft sanitair - en alle andere zaken) werd ons verteld dat de inbouwdozen "standaard" waren. Dat zal wel zo zijn, maar in de badkamer hadden we de inbouwdozen geplaatst alvorens we onze badkamerkranen hadden aangekocht. Heel wat kranen van Grohe (en misschien andere merken?) werken niet met de standaarddozen maar hebben hun eigen inbouwkraanwerk. Ons advies: kies dus zeker je kranen alvorens je de inbouwdozen begint te plaatsen...

Hetzelfde geldt voor de "algemene maten" van de diameters van de afvoeren. Voor het badkamermeubel leverde Sack ons een afvoer van diameter 40 mm, terwijl onze badkamersifon (die we pas nadien gekozen/gekocht hadden) een diameter van 30 mm heeft. Wanneer de diameters niet overeenkomen, kan je natuurlijk ergens een tussenstuk kopen maar je moet er wel extra tijd en energie in steken. Het kan dus nooit kwaad om eerst advies in te winnen bij een ervaren loodgieter (over wat je allemaal nodig hebt), alvorens aan de slag te gaan met een (zelfbouw-)firma. We willen zeker niet negatief overkomen t.o.v. Sack, we willen wel andere zelfbouwers (die ook misschien leken zijn zoals wij) aanraden om zo snel mogelijk keuzes te maken i.v.m. de sanitaire afwerking van hun woning om kleine frustraties te vermijden. De paar keer dat we Sack contacteerden, werden we voorts heel goed geholpen; weinig firma's waar de medewerkers zo gemotiveerd lijken. Conclusie is dus: zijn we tevreden? Jazeker maar stap niet zo maar een zelfbouwfirma binnen en bestel blindelings wat men je voorstelt (zeker niet als je van plan bent om niet het volledige pakket te nemen).

Gyproc - never again :-)

Het is al een tijdje geleden dat we nog iets geschreven hebben - de grootste werken zijn uiteraard achter de rug - maar het is de hoogste tijd om terug te blikken op enkele onderdelen van onze bouwwerken, te beginnen met de gyproc. Volgens de meetstaat van onze architect hadden we iets meer dan 600 m2 (muren en plafonds) te bedekken met gyproc. Eind maart zijn we begonnen met het plaatsen van de gyproc en de afwerking heeft tot eind juni geduurd (en de berging is nog steeds niet afgewerkt). Hoewel het plaatsen van de grote platen redelijk vlot gaat, is de afwerking zeeeeeeeer tijdsintensief. Denk hierbij aan het afwerken van de dagkanten, hoekprofielen, voegbanden, het uitsnijden van hang-wc's, verluchtingsventielen, verlichtingspunten, enzovoorts enzovoorts. Dan nog te zwijgen over het uren schuren... Met twee personen is het onbegonnen werk, maar gelukkig konden we rekenen op twee hulpkrachten uit de familie die ons vele dagen hebben bijgestaan. Zonder hen waren we nu zeer zeker nog gyproc aan het snijden en banden aan het plakken :-). Eigen werkuren niet bijgerekend, heeft de gyproc ons veel minder gekost dan een traditionele plakkerij - dus dat is financieel mooi meegenomen - maar als we hadden geweten hoe veel werk het effectief was, hadden we het nooit volledig zelf gedaan. Het is echt gewoon TE VEEL werk (en het is een stiel apart, je moet de pleisterwerken ook onder de knie krijgen). Om een idee te krijgen van ons aangekocht materiaal, hier een klein overzichtje:

• gipsplaten: 225 stuks
• jointfiller: 205 kg
• finisher: 155kg
• voegband zelfklevend: 500m
• voegband papier: 260m
• hoekprofielen: 183m
• gipsplaatschroeven: 6250 stuks

Aan alle mede-zelfbouwers die overwegen om dit ook zelf aan te pakken, veel succes!

 

Onze trap is geplaatst! (juli 2015)

Als er nu iets is waar we ons tijdens de voorbereidingen serieus op misrekend hadden (vooral qua budget) is het onze trap. Na een bezoek aan enkele trappenmakers hadden we beslist om voor een witte metalen bloktrap te kiezen. Onze trap staat centraal in onze woning dus het mag een echte eye-catcher zijn en wij vonden dit ontwerp (zoals op het voorbeeld hieronder) ontzettend mooi. Onze portemonnee daarentegen, dwong ons om verder te zoeken naar een volwaardig alternatief...



We hebben zeker een tiental firma's aangeschreven en bezocht, maar de lange zoektocht was moeilijker dan verwacht. Uiteindelijk stelde iemand ons via Facebook de firma Totaal Metaal uit Kessel-Lo voor. De zaakvoerder Steven D'hondt ontving ons in zijn eigen woning en toonde ons een volwaardig alternatief dat binnen ons budget paste. Het is een witte gepoederlakte metalen trap geworden met dubbelgekartelde trapwangen. De treden en bordes zijn uit merbeau voorzien van natuurolie. Wij vinden de uitvoering alvast super geslaagd! Na vele maanden kunnen we de ladder eindelijk buiten gooien en met de trap naar boven gaan :-). Ondertussen wordt er druk verder geverfd en wordt de plaatsing van de laminaat verder afgewerkt (later daarover meer).

 

Badkamer is getegeld (juli 2015)

Eind juni waren we net op tijd klaar met het primen van de badkamer alvorens dat de tegels op de vloer en in de douche geplaatst werden. Karel Trappeniers uit Duisburg was onze vloerder van dienst. In de brochure van Impermo hadden we na lang twijfelen deze foto gekozen als inspiratie (we hebben dan ook bij Impermo in Sint-Truiden onze tegels aangekocht). Op de vloer ligt een Travertin natuursteen (wel kleiner dan op de foto - 60 op 30 cm - aangezien we een kleinere badkamer hebben) en in de douche komt er een mozaïek natuursteen. Wij zijn alvast zeer tevreden met het resultaat! De douche wordt een inloopdouche met een ingebouwde vloergoot (aangekocht bij Sanitairwinkel.be). Het plaatsen van deze douchegoot was precisiewerk: de vloer helt af om het water vlot te laten weglopen en de douchegoot moest net voor het chappen op de exacte chapehoogte geplaatst worden (millimeterwerk, maar zeker de moeite waard om een moderne inloopdouche te creëren).

 

Riolering is gekeurd (juni 2015)

Nu het einde van de grote werkzaamheden bijna in zicht is, moeten alle installaties gekeurd worden. Dat is nu net iets waar je als jonge en onwetende bouwheer niet altijd rekening mee houdt, maar de riolering, waterinstallatie en elektriciteit moeten wel degelijk gekeurd worden voor de ingebruikname. De riolering stond als eerste op het programma. Vangoetsenhoven Andre was bij ons de keurder van dienst. Wat doen die keurders dan eigenlijk? Wel, onze woning ligt bijvoorbeeld in "collectief te optimaliseren buitengebied" en dat betekent (voor onze bouwaanvraag van 2013 - ondertussen is dat weer veranderd) dat al ons afvalwater naar de septische put moet gaan (en de overloop van deze septische put is aangesloten op een nabijgelegen gracht - er is dus geen riolering in de straat). Gelukkig had onze architecte dit voor de start van de werkzaamheden nog bij Vlario gecontroleerd want door de gemeente werd onze bouwaanvraag goedgekeurd zonder dat al het afvalwater naar de septische put ging. Klein foutje dus, maar alles is gelukkig wel correct uitgevoerd. Tijdens de keuring werd alles goed uitgelegd en nadien kregen we het verslag super snel zowel digitaal als per post toegestuurd. Hopelijk verlopen alle keuringen hierna even vlot :-).

Gevelbekleding (juni 2015)

De gevelbekleding in crepi is afgewerkt en we zijn zeer tevreden met het resultaat!

Gevelbekleding (mei 2015)

Ondertussen werd er flink doorgewerkt aan de gevelbekleding. De netten staan op de volledige woning dus de volgende en laatste stap is de eindlaag in een grijzige kleur. De gevelbekleding wordt uitgevoerd door Thijs gevelbepleisteringen uit Houthalen-Helchteren. Het mag gezegd worden dat deze mannen proper en gedetailleerd te werk gaan. De gutex aan de buitengevel moest op sommige plaatsen bijvoorbeeld wat vlakker gemaakt worden en alle oneffenheden hebben ze mooi weggewerkt zodat het eindresultaat zeker de moeite zal zijn.  

Blowerdoortest en gevelbekleding (mei 2015)

Het uitvoeren van een blowerdoortest of luchtdichtheidstest is belangrijk om het E-peil van de woning te verbeteren (te laten dalen dus). Standaard gaat de berekeningssoftware voor een nieuwbouwwoning immers uit van een luchtdoorlatendheid van 12 m³/(m².h) bij 50 Pa. Dit betekent dat bij een drukverschil van 50 Pa door elke vierkante meter van de gebouwschil 12 kubieke meter lucht ontsnap (of binnendringt) per uur. Dit is aan de hoge kant, zeker voor een woning in houtskelet. Wanneer er voldoende aandacht wordt besteed aan een luchtdichte afwerking, kan een waarde van 3 à 5 relatief gemakkelijk gehaald worden. Onze blowerdoortest toonde aan dat onze luchtdoorlatendheid 1.19 m³/(m².h) was - voor ons een geweldig cijfer aangezien we zelf nog technieken door de buitenschil hebben aangebracht en deze ook zelf luchtdicht hebben afgewerkt. Hopelijk levert dit een mooie daling in ons E-peil op - zo worden de centen voor deze blowerdoortest dan ook snel terug verdiend. Ondertussen is men ook met de gevelbekleding in crepi gestart. Dit wordt afgewerkt in verschillende lagen die voldoende moeten drogen (grondlaag - netten - afwerking) dus hopelijk blijft het de komende weken droog zodat de aannemer goed kan doorwerken. 

Gyproc, gyproc, gyproc... (april 2015)

En we werken rustig voort... Plaatsen, opvullen, schuren (en dit 1,000 keer herhalen).
Daarom ook 1,000 maal dank aan alle medewerkers (ook de personen die niet op deze foto staan)!

Chape en start gyproc (maart 2015)

Het is al even stil op de blog en dat betekent dat wij ons ook eventjes stil hebben gehouden. Een maand geleden mochten wij ons tweede zoontje verwelkomen, reden genoeg dus om even met andere dingen bezig te zijn. De PUR werd gespoten en de vloerverwarming werd geïnstalleerd, dus was het wachten op de chapper om het geheel af te werken. Zoals bij de PUR werkten we met de firma EBC Chapewerken  uit Retie. Het plaatsen van de chape was ook nog even stressvol. Er bleek een niveauverschil van 2 cm op onze ruwbouw te zitten tussen de voor- en achterdeur. Onze chapper begon 's ochtends om 6.30u te werken dus dan moesten we vroeg in de ochtend nog snel beslissen hoe de vloer moest afhellen. Gelukkig kunnen we onze architect ook in het weekend gemakkelijk bereiken. Daarna moest de chape drogen alvorens we erop mochten lopen, dus namen we nog een week de tijd om even uit te blazen. Dit weekend zijn we er opnieuw ingevlogen: we zijn begonnen met het plaatsen van de gyproc. Wat we na het eerste weekend kunnen zeggen: amai, wat een opdracht! Gelukkig kunnen we rekenen op veel helpende handen om het werk wat sneller vooruit te laten gaan. De opzeg voor onze huurwoning is gegeven, dus hopelijk kunnen we binnen 3 maanden verhuizen.

Pur en vloerverwarming

Eind februari werd de pur isolatie aangebracht in onze woning. Uiteindelijk bleek ons vooropgesteld schema redelijk strak te zijn, want een dag voor de pur werden de grondboringen nog binnen gebracht (geen dag te laat dus). Het stofvrij maken van de woning nam toch ook wat tijd in beslag. Misschien zijn we hier wat ver in gegaan maar aangezien de pur onder hoge druk op de betonplaat wordt gespoten, is het noodzakelijk om zo veel mogelijk stof en vuil te verwijderen. Anders kunnen die deeltjes op de muren of het plafond terecht komen. Op de verdieping hebben we een vloer uit OSB, dus daar konden we redelijk gemakkelijk alles stofzuigen. Maar beneden was er toch heel wat modder binnen geraakt en dat hebben we met de stalen borstel los en proper gemaakt. We hebben zowel beneden (12 cm) als boven (3 cm) pur laten spuiten en schuren. Dat men beneden pur spuit is vrij logisch om koudebruggen te voorkomen. Boven kozen we ook voor pur om de kabels van de elektriciteit te verbergen en een effen ondergrond te bekomen. Dit vergemakkelijkt de installatie van de buisjes van de vloerverwarming. De firma waarmee we gewerkt hebben is EBC Chapewerken  uit Retie. Dezelfde firma komt eind deze week ook chappen. We kozen er speciaal voor om deze twee onderdelen door dezelfde firma te laten uitvoeren. Van het purren zijn we alvast tevreden: alle ramen werden correct afgeplakt (zelfs onze hoge glaspartij werd tot 3 m hoog met plastiek voorzien). De vloerverwarming is een Henco nat systeem dat opnieuw door de firma Geodrill - APC uit Nijlen geleverd en geplaatst werd (onze volledige verwarmingsinstallatie hebben we bij hen aangekocht). De afstand tussen de buisjes is 10 cm, dus we gaan zeker goed kunnen verwarmen en koelen, en er staat zowel boven als beneden een collector.

Geothermische warmtepomp - de boringen

Aangezien het groene aspect van onze woning en onze toekomst voor ons belangrijk zijn, kozen we voor de installatie van een verticale geothermische warmtepomp. Deze keuze hadden we al vroeg gemaakt, zelfs voor we hadden beslist met welke aannemer we gingen samenwerken. Geothermische energie is een relatief weinig gebruikte vorm van energie, maar deze vorm van energie zou wereldwijd kunnen helpen met het verminderen van de CO2 uitstoot en het reduceren van het gebruik van fossiele brandstoffen. Het is een uiterst duurzame vorm van energie die de warmte in de bodem gebruikt, welke continue wordt aangevuld vanuit de kern van de aarde. Het is een niet vervuilende, onuitputtelijke bron van verwarming in de winter en koeling in de zomer (dit geldt niet als je voor een horizontaal captatienet kiest). Via drie verticale grondboringen met sondes tot op een diepte van ongeveer 70 meter wordt er aardwarmte gewonnen in onze tuin. Vanaf een diepte van 23 meter is er een vergunningsplicht dus voor deze warmtepomp hebben we bij het gemeentebestuur een milieuvergunning (Vlarem 2) moeten aanvragen. De sondes gebruiken het Tichelmann systeem - een systeem met tegengestelde terugvoer. Twee even lange buizen gevuld met een speciale vloeistof zorgen ervoor dat er warmte wordt opgenomen en afgegeven bij een verschillende temperatuur.

De voorbije vier dagen is de firma Geodrill - APC uit Nijlen druk bezig geweest om de borigen uit te voeren, de sondes aan te sluiten en de nodige aansluitingen naar binnen te brengen. De eerste boring op de eerste dag verliep heel vlot (dat gaat hier snel gebakken zijn, dachten we). De tweede dag was echter een kleine ramp: de ganse dag gewerkt voor niets. Achteraf gezien heeft men misschien proberen te boren op een plaats waar er lang geleden een beerput heeft gestaan (maar wie kan zich de plaats juist herinneren?) - dus hoewel de boring gelukt was, kreeg men de sondes niet correct geplaatst. Een keer geprobeerd op een andere plaats, maar opnieuw zonder succes. De derde dag ging het opnieuw beter. Je moet dus echt wat geluk hebben met wat je juist in de bodem vindt. Gisteren werden de sondes met elkaar verbonden en werden de aansluitingen in de woning binnen gebracht (net op tijd want vandaag wordt de PUR gespoten).

Ventilatie (deel twee) (februari 2015)

In de vorige post over de ventilatie hadden we het vooral over het leggen van de leidingen. Ondertussen hebben we nu ook de ventilatie-unit geïnstalleerd. Aan de bovenzijde van de unit hebben we twee hoofdkanalen naar de muurdoorvoeren en twee hoofdkanalen naar de luchtverdeelkasten aangesloten. Het werken met de geïsoleerde hoofdkanalen (de dikke grijze buizen) was veel makkelijker dan de stugge blauwe buis die we naar elke kamer in huis hebben moeten leiden. De metalstuds van ons verlaagd plafond waren reeds aanwezig, dus soms was het wat lastig om de grijze buizen aan elkaar te zetten met de dichtingsring (boven onze hoofden - het is nogal precisiewerk). Maar tegelijk was het ook gemakkelijk om de grijze buizen te laten rusten op de metalstuds alvorens ze te monteren en vast te zetten. Zoals je kan zien op de foto's, hebben we er ook voor gekozen om twee geluidsdempers te gebruiken (de grijze buizen verpakt in 'aluminiumfolie'). De Vasco D400 zou de stilste moeten zijn op de markt maar hoe stiller hoe beter natuurlijk. Onder de unit hebben we ook een balsifon geïnstalleerd om de condensafvoer te garanderen (niet op de foto's). Wij hebben het werk gespreid over twee weekends - niet omdat het te veel werk was maar omdat we dachten dat er een tussenstuk ontbrak om de hoofdleiding op de unit te installeren. De DVD die als handleiding dient, toonde namelijk een tussenstuk dat wij niet hadden... Wij checkten dus even liever bij Dierickx en zij vertelden ons dat we de hoofdleidingen gewoon zonder tussenstuk in de unit konden steken. De debieten moeten nu nog vastgelegd worden en dan is het systeem klaar voor gebruik.

Gevelbekleding (januari-februari 2015)

Onze woning in houtskelet werd in december vorig jaar op 1 dag in elkaar gezet. Voor veel mensen in het dorp ging de snelle transformatie niet onopgemerkt voorbij. Langs verschillende kanten kregen we de vraag: daar komt dan nu een gevelsteen voor? Wel neen, wij zijn niet geboren met een baksteen in de maag dus daar komt geen gevelsteen voor. Wij kozen namelijk voor een combinatie van hout en pleister. De onderstaande foto's van huizen in Edmonton en Vancouver hebben gediend als inspiratie bij het ontwerp:

Op de website www.woodforum.be vonden we allerlei informatie over de duurzaamheid van verschillende soorten hout (een eerste belangrijk gegeven). Voorts bezochten we ook de bouwbeurs Hout en Habitat. De prijs van de gekozen houtsoort is natuurlijk ook van groot belang, voornamelijk voor de portemonnee. Zelf hebben we tot op de laatste moment eigenlijk getwijfeld tussen afzelia, meranti en ceder. Uiteindelijk is het ceder geworden (op aanraden van de aannemer) - geolied in een redelijk donkere kleur aangezien we de natuurlijke vergrijzing van het hout willen tegen gaan - en wij vinden het resultaat alvast geweldig. Het kiezen van de olie gebeurde via een relatief klein staaltje (een 5-tal verschillende kleuren op korte planken), dus het bleef toch afwachten hoe het eindresultaat eruit zou zien. De metaalplaat op de gemene muur is ook al geplaatst. De pleister moet nog volgen...  

 

Regenwater recuperatie... (januari 2015)

De installatie van onze regenwater recuperatie liep niet van een leien dakje. Het voorbije weekend hebben we eindelijk de installatie kunnen afronden. Laten we jullie na onze 'moeilijke' ervaring even wijzen op eventuele valkuilen en problemen. Vanuit de regenwaterput loopt er een wachtleiding naar onze technische ruimte (bij ons de berging aangezien we geen kelder of garage hebben). Een eerste probleem was de aansluiting van de regenwaterput naar de wachtleiding. Onze wachtleiding helde blijkbaar niet voldoende af want ongeveer 1 meter voor de regenwaterput maakt deze wachtleiding een scherpe bocht naar beneden. Je moet weten dat een PE leiding niet buigbaar is (vb. helemaal niet vergelijkbaar met een tuinslang). Samen met de PE leiding moet er dan ook nog een verlengsnoer door de wachtleiding om de regenwaterpomp aan te sluiten. Het is dus aan te raden dat de wachtleiding geen scherpe bochten maakt, dat zal je veel tijd en moeite uitsparen. Een tweede probleem was de plaats waar de wachtleiding binnen komt in de technische ruimte. Het is aan te raden dat je op voorhand specifiek bepaalt waar je regenwatersysteem gaat komen. Op de foto's zie je dat onze PE leiding ongeveer een halve meter van de muur naar boven komt - dus niet loodrecht onder de aansluiting van de motor van de regenwaterpomp. Gelukkig vond onze (schoon)vader een perfecte oplossing: een stukje grondplaat uitboren, enkele verlengstukken (bochten van 45 graden) toevoegen en de PE leiding naar boven brengen. Deze aansluiting zal verdwijnen in de PUR, dus daar ga je niets meer van merken. De regenwaterpomp in de regenwaterput hebben we op enkele stenen geplaatst zodat ze een beetje van de grond staat (zo staat die nooit in het slip als de regenwaterput vuil wordt). Het type pomp is Grundfos SB met een externe sturing PM2 (zonder handleiding in het Nederlands, we hebben het enkel met de prentjes moeten doen). Het water wordt binnen in de woning gefilterd met een Cintropur dubbele filter. Spijtig genoeg kunnen we het volledige systeem nu nog niet testen aangezien onze waterinstallatie nog niet afgewerkt en gekeurd is. Dat zal pas binnen enkele weken/maanden zijn, maar als er dan iets mis blijkt te zijn is de aansluiting van onze regenwaterpomp reeds verdwenen in de PUR en chape... Fingers crossed!

De buitenkant van de woning krijgt ook vorm: de geoliede beplanking in ceder wordt dezer dagen geplaatst. Na een paar dagen werken ziet het er al prachtig uit. We hebben speciaal voor een donkere olie gekozen en zijn zeer blij met het voorlopige resultaat. Het plaatsen van de pleister op de gevel zal nog enkele weken duren aangezien we daarvoor iets warmere temperaturen nodig hebben.